Ondanks dat het voor de meeste mensen de bedoeling zal zijn om van de feestdagen een tijd te maken die in het teken staan van vreugde en gezellig samen zijn met familie en vrienden. Voor mensen die lijden aan een hartaandoening, of personen die een verhoogd risico lopen op de ontwikkeling ervan, kunnen deze feestdagen juist een bijzonder risicovolle periode zijn.
Uiteenlopende onderzoeken hebben namelijk aan weten te tonen dat tijdens de eindejaarsfeesten niet alleen de kans op hartproblemen toeneemt, maar eveneens dat deze vaker een fatale afloop kennen wanneer ze zich voordoen. De maanden december en januari kunnen om die reden dan ook zeker als bijzonder riskant worden beschouwd voor mensen met een hartaandoening. Volgens een onderzoek, dat in werd 2004 gepubliceerd in Circulation, zijn de drie data waarop mensen de grootste kans hebben om te komen te overlijden als gevolg van een hartziekte zijn:
- 25 december,
- 26 december,
- 1 januari.
Waarom zijn de feestdagen gevaarlijk voor je hart?
Waarom zijn juist de eindejaarsfeesten een bijzonder gevaarlijke tijd voor het hart, wordt geregeld door deskundigen besproken en tijdens de zoektocht naar de potentiële boosdoener zijn er genoeg mogelijke redenen om aan te wijzen. Sterker nog, het verhoogde risico voor het hart dat aan de feestdagen is gerelateerd, is zeer waarschijnlijk het gevolg van een groot aantal uiteenlopende factoren die dan samenkomen.
De feestdagen en de kans op een hartaanval
Myocardinfarcten, dit is de medische term die gegeven is aan hartaanvallen, zijn verantwoordelijk voor de meeste extra hartproblemen die zich voordoen tijdens de feestdagen aan het einde van het jaar. Een hartaanval wordt in de regel veroorzaakt door een aandoening met de naam acuut coronair syndroom (ACS). ACS zal optreden op het ogenblik dat er sprake is van aderverkalking in een kransslagader en de plaque plotseling losraakt en er een bloedstolsel begint te ontstaan op de plek waar de plaque van de slagaderwand is afgescheurd.
Op het moment dat het bloedstolsel de slagader volledig afsluit, dan zal er een complete hartaanval plaatsvinden. Wanneer de afsluiting echter niet helemaal volledig is, dan wordt er doorgaans gesproken van angina pectoris. Alle episodes van ACS dienen echter te worden beschouwd als een medisch spoedgeval. Indien de behandeling namelijk uit wordt gesteld, dan kan er ernstige schade aan het hart ontstaan of, in het ergste geval, de patiënt komen te overlijden.
De meest waarschijnlijke reden dat ACS vaker voorkomt tijdens de eindejaarsfeesten is dat in deze tijd van het jaar veel mensen geneigd zijn om overvloedig om te springen met de “triggers” van ACS. Dit betekent dus ook dat de situatie het losraken van een plaque kan versnellen. Je kunt hierbij denken aan onder andere de volgende triggers voor ACS die tijdens de feestdagen vaker voorkomen dan op andere momenten. Hoewel deze opsomming vooral de risicofactoren zal benadrukken die in voornamelijk tijdens de eindejaarsfeesten worden waargenomen, dien je er rekening mee te houden dat een aantal van deze risico’s bij elke feestdag een rol kunnen spelen, dit geldt overigens ook voor andere belangrijke gebeurtenissen in het leven:
- blootstelling aan kou,
- blootstelling aan plotselinge, en abnormale, inspanning, zoals het scheppen van sneeuw,
- blootstelling aan emotionele stress, wat erg gebruikelijk is en doorgaans behoorlijk toe kan nemen tijdens de feestdagen,
- meer zitten tijdens de wintermaanden
- blootstelling aan ziekten, vooral griep (influenza), die ontstekingen in de bloedvaten tot gevolg kunnen hebben,
- overmatig eten, alcoholgebruik en/of roken,
- blootstelling aan vervuiling binnenshuis, zoals tabaksrook, of zelfs een slecht werkende open haard.
Al deze factoren dragen waarschijnlijk bij aan het toegenomen aantal hartaanvallen dat tijdens de feestdagen optreden.
De feestdagen en hartfalen
Mensen die lijden aan hartfalen, een aandoening waarbij het hart niet langer in staat is om adequaat te functioneren en zo dus niet langer aan alle behoeften van het lichaam kan voldoen, lopen eveneens een verhoogd risico tijdens de periode rondom de eindejaarsfeesten.
De redenen dat hartfalen vaak erger wordt tijdens de feestdagen zijn te vergelijken met die behoren bij de verhoogde kans op een hartaanval in deze tijd van het jaar. Deze zijn:
- blootstelling aan kou,
- plotselinge fysieke inspanning (in het bijzonder na het afbouwen van routinematige lichamelijke activiteit),
- blootstelling aan infectieziektes, zoals griep,
- overmatig gebruik van genotsmiddelen.
Overmatige genotsmiddelen zijn een speciaal probleem op het moment dat je lijdt aan hartfalen. Bij hartfalen is het afwijken van een zoutarm dieet is een veel voorkomende reden waarom mensen in het ziekenhuis op dienen te worden genomen, vooral tijdens de feestdagen. Dit geldt overigens ook voor een paar drankjes meer drinken dan normaal.
De feestdagen en hartdood
Niet alleen komen hartproblemen voor tijdens de feestdagen vaker voor, maar ook zullen deze problemen, wanneer ze zich aandienen, eerder een dodelijke afloop kennen. De absolute reden hiervoor is tot op de dag van vandaag nog niet bekend, maar de meest waarschijnlijke oorzaak kan worden gevonden in de menselijke aard.
Een hartprobleem hebben is nooit erg prettig, maar in juist in de periode rondom de feestdagen is dit nog vervelender. Het hebben van een hartaandoening zal niet alleen je eigen plezier tijdens de festiviteiten verstoren, maar ook het zou de levens kunnen verstoren van al je geliefden en vrienden die zo hard hebben gewerkt, en soms zelfs erg ver hebben gereisd, om de feestdagen tot een succes te maken. Het is vrij gemakkelijk om tijdens deze tijd van het jaar de waarschuwingssymptomen te negeren die een vroege beoordeling en een snelle behandeling mogelijk zouden maken. In veel te veel gevallen zullen mensen ervan overtuigd zijn tijdens de feestdagen dat ze zich alleen maar denken dat de symptomen niet ernstig zijn, schrijven ze deze klachten toe aan een probleem met hun maag of zoeken ze op een andere manier een excuus voor het direct inroepen van medische hulp. Overigens lijkt het negeren van symptomen van een hartaandoening, vooral tijdens de eindejaarsfeesten, vaker voor te komen bij vrouwen dan mannen.
Tegen de tijd dat de symptomen niet meer kunnen worden weggewimpeld, of tegen de tijd dat je dierbaren de ernst van de situatie in zullen zien door enkel en alleen maar naar je te kijken, kan het echter te laat zijn om de dreigende catastrofe nog te voorkomen.
Alleen omdat het de tijd van de feestdagen is, wil dan ook niet zeggen dat het niet je hart kan zijn dat je parten speelt. In de praktijk blijkt namelijk, zoals we je zojuist hebben laten zien, zullen juist deze dagen eerder je hart in de problemen kunnen brengen. Het is dan ook absoluut noodzakelijk om je hart altijd, en in het bijzonder tijdens de eindejaarsfeesten, potentiële hartklachten serieus te nemen en niet af te doen als iets onbenulligs.
Slotopmerking
Hartproblemen, en het overlijden als gevolg ervan, zullen vaker voorkomen tijdens de feesten aan het einde van het jaar dan op enig ander moment. Je kunt echter je kans om ook ten prooi te vallen aan hartproblemen, die gerelateerd zijn aan de feestdagen, verminderen door de triggers uit de weg te gaan die de klachten kunnen veroorzaken. Dit doe je door je bewust te zijn van de symptomen van hartaandoeningen en door op de juiste wijze op deze symptomen te reageren op het ogenblik dat je vermoedt dat je ermee te maken hebt.
