De meeste mensen houden er niet van om na te denken over “macht” op het moment dat ze over relaties nadenken. Intieme relaties betekenen immers dingen samen delen en samenwerken, maar er zijn altijd wel twee partners voor nodig om dit te kunnen doen. Je kunt je dan ook af gaan vragen wat je moet doen op het ogenblik dat één van beide partners dit niet wil. Wie minder van een relatie wil of verwacht, heeft dan ook meer macht. Het meest voor de hand liggende voorbeeld van dit principe is een echtscheiding. Er is namelijk maar één persoon nodig om een einde aan een relatie te kunnen maken. Het maakt dan niet uit hoe graag de andere partner wil dat het huwelijk werkt of in stand wordt gehouden.
Dit basisprincipe is echter ook waar te nemen in aanzienlijk kleinere interacties. Uit eten gaan en daarna naar de film, zal net zoals seks, alleen maar werken als allebei de partners dat ook echt willen. Seks werkt namelijk het beste als het met wederzijdse instemming en in samenwerking gebeurt. Zeker, seks is niet altijd een consensus, maar relaties duren in de meeste gevallen niet lang nadat er sprake is geweest van een verkrachting binnen de relatie, of wanneer er andere vormen van seks plaats hebben gevonden waar niet beide partners mee in stemden.
Wat maakt het niet geven van je toestemming tot een krachtig hulpmiddel? Niet alleen wordt hierdoor de partner die niet mee wil werken de beslisser, maar ook geeft het een duidelijke boodschap af, te weten: “mijn verlangens zijn van groter belang dan die van jou”. Voor de partner die meer wil binnen de relatie, kan dit echter een verwoestende boodschap zijn om te krijgen. Het suggereert namelijk dat de partner die niet instemt ook in de toekomst de mogelijkheid zal hebben om te kiezen voor onthouding, of het niet verlenen van zijn of haar medewerking, het weigeren van genegenheid en ondersteuning (zonder daarbij acht te slaan op de behoeften of de wensen van de andere partner).
Hoe dien je te reageren in een relatie op het niet samen willen werken?
Er zijn eigenlijk maar drie mogelijke reacties op een partner die niet mee wil werken binnen een relatie.
- De beslissing van de partner die niet mee wil werken, wat de reden daar ook van is, te aanvaarden om ten minste een soort schijn samenwerking en wederkerigheid in stand te houden. Deze mogelijkheid kan, ondanks dat deze voor een bepaalde tijd aanvaardbaar kan zijn, helemaal worden beheerst door wrijving. Voor de meeste mensen is dit dan ook het geen haalbare oplossing voor de lange termijn.
- Te vechten voor een zekere vorm van samenwerking: een riskante keuze voor iemand die te sterk een relatie goed wil houden of deze wil laten slagen.
- De relatie verbreken en weggaan en in essentie zeggen: “Op het moment dat je ervoor kiest om me niet te steunen, of met mij samen te werken, zal ik het alleen doen of een ander zoeken die me wel de nodige ondersteuning, of gezelschap, wil bieden.” Hoewel deze optie het meest veelbelovend kan lijken, is het ook meestal de meest moeilijke voor een persoon die vertrouwen heeft in de bestaande relatie en deze ziet als een veilige basis waar ruimte is voor zelfrespect.
Indien dit aan de orde is, hoe gaan relaties dan samen? Vertrouwen is immers een essentieel onderdeel ervan. Op het ogenblik dat je je partner vertrouwt, dan vertrouw je ook voor een deel erop dat hij, of zij, niet weg zal gaan. Je vertrouwt er eveneens op dat je partner rekening zal houden met jouw behoeften en wensen bij het nemen van beslissingen die invloed hebben op beide partners. Dit vertrouwen is in de loop van de relatie geleidelijk opgebouwd. Wanneer iemand namelijk op kleine vlakken betrouwbaar blijkt te zijn, dan neem je vaak het risico om hem, of haar, ook in een heleboel andere zaken te vertrouwen.
Relaties tussen mensen gaan over een heleboel meer dan alleen maar macht. Deze relaties gaan immers ook over intimiteit, vriendschap, liefde, respect, nieuwsgierigheid, tevredenheid, samen delen, communiceren en nog veel meer. Desondanks is dit nog altijd het punt waar de partner die minder van een relatie wil of verwacht, meer macht heeft. In een goede relatie verschuift de macht echter van de één naar de ander, omdat iedere partner de behoeften van de ander in overweging blijft nemen en de macht ook in overeenstemming hiermee zal nemen of afstaan.
