Positieve psychologie is een nieuwere en steeds populairdere tak van de psychologie die zich niet richt op de pathologie (ziekteleer), maar op de dingen die bijdragen tot het menselijk geluk en zijn, of haar, emotionele gezondheid. Deze tak van de psychologie richt zich op de sterke punten, de deugden en de factoren die mensen helpen om zich lekker in hun vel te voelen en een gevoel van vervulling te kunnen bereiken, maar ook op het meer effectief omgaan met spanningen en stress.
Geschiedenis van de positieve psychologie
De beweging van de Positieve Psychologie heeft zijn bakermat in de werken van humanistische psychologen, zoals Abraham Maslow, die zich meer op de gezonde menselijke ontwikkeling en minder op de ziekteleer richtten, maar deze tak van de psychologie ontstond pas echt zoals die tegenwoordig bekend is rond het jaar 1998.
De positieve psychologie werd in het bijzonder naar voren geschoven door psycholoog Martin Seligman, die het tot de kern van zijn voorzitterschap van de American Psychological Association maakte en anderen inspireerde om bij te dragen aan dit groeiende onderzoeksgebied. Voor Seligman werd het duidelijk dat er een nieuwe tak van psychologie diende te zijn op het moment dat hij bedacht op welke wijze hij zijn jonge dochter op wilde voeden. Hij wist veel meer over de oorzaak van ziekteleer en op welke wijze hij dat kon corrigeren, dan hij wist over op welke manier de kracht, de flexibiliteit en de emotionele gezondheid gekoesterd diende te worden. Dit was immers een erg onderbelicht gebied als het gaat om het doen van onderzoek, om die reden maakte hij het tot zijn primaire aandachtspunt.
De focus van de positieve psychologie
De positieve psychologie wil achterhalen wat de mens goed in zijn vel laat voelen. Deze tak van psychologie kijkt naar vragen als:
- Wat draagt bij aan geluk?,
- Wat zijn de gezondheidseffecten van positieve emoties?
- Welke gewoonten en acties kunnen de persoonlijke flexibiliteit opbouwen?
Tot op de dag van vandaag zijn er een aantal fantastische dingen gevonden. Het is bijvoorbeeld goed vastgelegd dat negatieve emoties, zoals boosheid, angst en verdriet, negatieve gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van de mens, net zoals het triggeren van de menselijke stressreactie en het bijdragen aan chronische stress, waardoor iemand meer vatbaar worden voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Onderzoek naar positieve psychologie heeft echter ook aangetoond dat positieve emoties de gezondheid kunnen bevorderen door de lichamelijke reacties die tot dit soort problemen kan leiden, ongedaan te maken.
Gebruik positieve psychologie bij stressmanagement
Positieve psychologie heeft tot op heden diverse positieve emotionele toestanden weten te identificeren die bij kunnen dragen aan een grotere emotionele weerbaarheid, de gezondheid en een gevoel van voldoening. Sommige van deze toestanden hebben we hieronder voor je op een rijtje gezet. Door ze eens door te nemen, kun je leren op welke manier je ze toe kunt voegen aan je eigen leven.
- Dankbaar zijn: door te waarderen van wat je in je leven hebt, kan leiden tot een gevoel van meer voldoening en geluk. Zowel het hebben van de dingen die je graag je wilt en nog zou willen als de zaken die al bezit, kan een gevoel van dankbaarheid met zich meebrengen, evenals het uitvoeren van specifieke opdrachten, zoals het bijhouden van dagelijks dankbaarheidsverslag. Activiteiten die je dankbaarheid bevorderen, kunnen immers leiden tot een toegenomen gevoel van weldaad en tevredenheid in het leven, maar ook je slechte humeur uitbannen.
- Optimisme: mensen hebben van nature de neiging tot optimisme of pessimisme, maar dat is maar een deel van het menselijk potentieel. Je kunt immers werken aan de ontwikkeling van een grotere tendens naar het optimisme op het moment dat je daar bewust voor kiest. En aangezien optimisten een groot aantal voordelen in het leven zien, is dit echt iets om naartoe te werken.
- Go with the flow: tijd besteden aan momenten dat je opgaat in het vervullen van je taken of een andere boeiende activiteit, ‘de zogenaamde flow’ is voor de meeste mensen een vertrouwde toestand. Dit is namelijk wat er gebeurt op momenten dat je erg betrokken bent bij een bepaalde hobby, bij het leren van iets nieuws of bij het uitvoeren van een activiteit die exact de juiste verhouding tussen een uitdaging en een prettig gevoel biedt.
- Mindfulness: een staat van zijn die zich kenmerkt door helemaal aanwezig te zijn in het ‘heden’, zonder ook maar iets anders te willen proberen, mindfullness vereist weliswaar wat oefening voor de meeste mensen, maar brengt eveneens talloze interessante voordelen met zich mee.
- Spiritualiteit: welke weg je ook wilt volgen, je aandacht richten op spiritualiteit kan leiden tot een groter gevoel van nuttig zijn in het leven, maar ook van een grotere flexibiliteit ten aanzien van spanningen en stress. Bidden en mediteren, kunnen een goede manier zijn om jezelf meer naar je binnenste te richten en je betrokkenheid bij een spirituele gemeenschap kan bovendien uitstekende sociale steun bieden. Er zijn dan ook een groot aantal voordelen te noemen voor het bewandelen van een bepaald spiritueel pad.
De volgende stappen die je kunt zetten
Het toepassen van deze principes in je leven is een uitstekende volgende stap die je kunt zetten voor een effectief stressmanagement. Een simpele manier is om meer plezier in je leven te brengen zodat je je positieve effect kunt vergroten. Voor een diepere aanpak, kun je je toe gaan leggen op het leren van de positieve psychologische benadering ten aanzien van de verlichting van spanningen en stress.
