De gemiddelde tiener zal vandaag de dag circa negen uur per dag doorbrengen met media, alleen maar om zichzelf te vermaken. Dit staat in een rapport dat op is gesteld door Common Sense Media. Het beangstigende is echter dat diezelfde tieners gemiddeld minder dan ongeveer 10 minuten per dag een gesprek voeren met hun ouders. Waarschijnlijk zal je tiener bovendien gedurende deze negen uur mediaconsumptie overstelpt met talloze berichten die betrekking hebben op het ‘ideale’ lichaam. Deze niet realistische en onbereikbare beelden ten aanzien van schoonheid kunnen dan ook een enorme schade aanrichten aan het (zelf)beeld van je kind wanneer je niet oppast.
In mediaberichten zien tieners wat het ideale gewicht zou zijn
Films, reclames, tijdschriften, videoclips en websites laten allemaal prachtige mensen zien, die over een ideaal lichaam lijken te hebben. Hierbij wordt echter vaak gebruik gemaakt van modellen die lijden aan ondergewicht en zelfs beelden die simpelweg gephotoshopt zijn om zeker maar aan de perfectie te kunnen voldoen. Dieet- en schoonheidsproducten geven daarnaast nog eens de boodschap dat slanker en aantrekkelijker zijn de sleutel is tot het ultieme geluk en succes.
Het effect van de media is helaas al op jonge leeftijd te zien bij veel kinderen. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat kinderen van 3 jaar en jonger de voorkeur geven aan speelgoed dat slanke mensen afbeeldt of gebruikt, dan soortgelijke toys met zwaardere speelfiguurtjes. Tegen de tijd dat de kinderen 10 jaar zijn, heeft 80 procent van de meisjes in de Verenigde Staten van Amerikaanse zelfs al een dieet gevolgd.
Sociale media en de zoektocht naar perfectie
Het zijn overigens niet enkel en alleen de traditionele media die tieners onder druk zetten om slank en aantrekkelijk te zijn. Social media kunnen namelijk een nog krachtiger effect hebben op het beeld dat een tiener van zijn, of haar, lichaam heeft. Een groot aantal tieners hunkert naar waardering van hun leeftijdsgenoten en sociale media zijn dan ook een razendsnelle manier voor hen om de nodige feedback te krijgen. Of een tiener nu een selfie op Instagram plaatst of foto’s bekijkt van anderen die opscheppen over hun perfecte lichaam op Tumblr, sociale invloeden kunnen een erg grote invloed hebben.
Sommige tieners spenderen zelfs uren aan het maken van de perfecte selfie, vanuit de juiste hoek zodat hun lichaam er op zijn voordeligst uit komt te zien. Andere jongeren zullen hun uiterlijk op basis van het aantal likes dat hun laatst geposte foto op Facebook krijgt. Deze directe, persoonlijke feedback kan zelfs een verslavende werking hebben op mensen die hun zelfrespect af laten hangen van de resultaten die zij te zien krijgen op sociale media. Helaas ontvangen een heleboel tieners harde kritiek en ronduit onbeschofte opmerkingen op sociale media als een foto van zichzelf hebben geplaatst. Cyberpesten kan om die reden dan ook een behoorlijke schade aanrichten aan het beeld dat iemand van die leeftijd heeft van zijn, of haar, beeld.
De gevolgen van een slecht lichaamsbeeld
De druk om slank te willen zijn kan ernstige gevolgen hebben. Onderzoek dat de blootstelling aan afbeeldingen van te magere vrouwelijke modellen heeft aan het licht gebracht, dat er een verband bestaat tussen dit fenomeen en het aannemen van ongezonde eetgewoonten en een verminderde zelfbeoordeling. In een onderzoek, dat uit is gevoerd door Girlguiding, zei de helft van de meisjes in de leeftijd tussen de 16 en 21 jaar dat ze een operatie zouden ondergaan om hun lichaam te verbeteren.
Het hebben van een slecht lichaamsbeeld kan helaas tot nog ernstiger gevolgen leiden. Hierbij kun je denken aan het feit dat sommige tieners eetstoornissen ontwikkelen, maar ook depressies ontwikkelen. Een onderzoek, dat stamt uit 2009, heeft uitgewezen dat meisjes die niet tevreden waren met hun uiterlijk een aanzienlijk grotere kans hebben om zelfmoord te plegen.
Jongens en hun lichaamsbeeld
Het zijn niet alleen meisjes die bloot worden gesteld aan de niet realistische mediabeelden ten aanzien van schoonheid. Jongens worden eveneens gebombardeerd met beelden van sixpack-abs en grote spierbundels. Superhelden en actiefiguren beelden deze onrealistische lichaamskenmerken immers ook en om die reden krijgen jongetjes vaak al op jonge leeftijd jongens de verkeerde signalen ten aanzien van het ideale uiterlijk.
Het nastreven van het perfecte lichaam eist dan ook een enorme tol van jongens. Tienerjongens kunnen bijvoorbeeld naar het perfecte lichaam streven door het volgen van een dieet of door middel van het dwangmatige doen van allerlei oefeningen. Ze kunnen echter ook eetstoornissen of mentale gezondheidsproblemen ontwikkelen die het gevolg zijn van uit het slechte beeld dat ze van hun eigen lichaam hebben.
Hoe kun je de schadelijke effecten vanuit de media bestrijden?
Het is onmogelijk om te voorkomen dat je tiener voortdurend wordt bestookt met allerlei schadelijke beelden die worden afgegeven door de media. Dankzij de aanwezigheid van smartphones en meer van dat soort elektronische apparaten zal je tiener namelijk overal de geïdealiseerde versie van schoonheid te zien krijgen. Wel kun je natuurlijk je tiener leren om meer mediawijs te worden.
Dit kun je onder andere doen door echte voorbeelden te gebruiken. Samen televisie te kijken en een programma of reclame even te pauzeren om te praten over de berichten die hierin af worden gegeven. Maar ook door samen in tijdschriften te bladeren en eveneens de niet realistische beelden te bespreken.
Verder kun je met je tiener praten over de marketingdoeleinden die ervoor hebben gezorgd dat deze beelden zo veel te zien zijn in de media. Je kunt de tactieken bespreken die adverteerders gebruiken om bepaalde producten aan de man te brengen. Zo help je namelijk je tiener om de onderliggende boodschappen te vinden als een fabrikant probeert om een product aan te prijzen dat hen belooft aantrekkelijker te maken.
Met je tiener kun je ook in gesprek gaan over het hebben van een ongezond lichaamsbeeld. Je kunt de harde realiteit naar voren brengen waarbij de te lichte modellen en de te gespierde sterren naar voren worden geschoven. Door samen te praten over de drastische- en ongezonde maatregelen die een heleboel mensen nemen om deze lichaamsvormen te krijgen, kun je eveneens de tol ter sprake brengen die dit zal vergen van de gezondheid.
Door dit soort onderwerpen onderdeel te maken van de gesprekken die je thuis met je kind voert, zul je je tiener helpen om een gezond lichaamsbeeld te ontwikkelen en op die manier de negatieve impact in kunnen perken die media en sociale media op hem, of haar, zullen hebben.
