Wanneer moet u zich zorgen maken over nekpijn en wanneer niet!

De meest zorgelijke oorzaken van nekpijn resulteren slechts zelden in een ernstige vorm van pijn, en veelvoorkomende problemen zoals een aanwezige hernia zijn doorgaans een stuk minder ernstig dan waar de meeste mensen bang voor zijn.

Scherpe en stekende pijnen zijn in het gros van de gevallen zelfs een loos alarm. Maar ongeveer 1 procent van alle gevallen van nekpijn is ernstig van aard en zorgwekkend, maar zelfs in die gevallen is er vaak nog een behandeling mogelijk. De meeste van deze 1 procent van zorgwekkende nekpijn is te wijten aan:

• een vorm van kanker,
• een auto-immuunziekte,
• een beschadiging aan het ruggenmerg.

Doorgaans wordt er in de medische wereld uitgegaan van de stelregel geen medisch onderzoek uit te voeren naar de oorzaak van de nekpijn totdat er aan minimaal drie criteria is voldaan, te weten:

1. De pijn is al meer dan ongeveer 6 weken aanwezig,
2. de pijn is ernstig en/of verbetert niet of wordt juist erger,
3. er is minstens één ander alarmsignaal aanwezig, zoals:
   • je bent ouder dan 55 jaar of juist jonger dan 20 jaar,
   • de nek is al pijnlijk bij een lichte aanraking,
   • er is naast de nekpijn sprake van:
     • koorts,
     • algehele malaise,
     • misselijkheid,
     • onbedoeld gewichtsverlies,
     • ernstige hoofdpijn,
     • een ernstige nekstijfheid,
     • erg typische pijnklachten en gevoelloosheid en/of tintelingen en/of een gevoel van zwakte in een ander deel van het lichaam.

Hierbij moet je je echter wel bedenken dat tekenen van artritis geen alarmsignalen zijn. Bovendien zullen alarmsignalen niet bevestigen dat er iets ernstigs aan de hand is, maar alleen dat het de hoogste tijd is om een afspraak te maken met een arts en de situatie grondig te laten onderzoeken.

De meeste mensen zijn echter extra angstig of bezorgd als er sprake is van nek- en rugpijn dan wanneer het andere vormen van pijn betreft. Ruggen en nekken lijken namelijk erg kwetsbaar te zijn.

En desondanks hebben de meeste pijnklachten die verband houden met de wervelkolom geen ernstige oorzaak. De angst en het ongemak die nekpijn veroorzaakt is doorgaans dan ook erger dan de kwaal op zich.

In dit artikel leggen we dan ook graag uit hoe je het verschil kunt zien tussen de diverse vormen van nekpijn.

Uiteraard dien je altijd direct medische zorg in te roepen wanneer je een ongeluk hebt gehad of wanneer je last krijgt van een zeer ernstige- of ongewone pijn, al dan niet gepaard gaand met andere symptomen.

Dit artikel is dan ook zeker niet bedoeld voor noodsituaties. In elk geval is het dan ook verstandig dat, wanneer je last hebt van nekpijn en je je zorgen begint te maken, dan is dat een goed moment om op zoek te gaan naar wat geruststelling en met een arts te gaan praten.

Alarmsignalen voor ernstige oorzaken van nekpijn

Ondanks het feit dat het slechts zelden voorkomt, kan nekpijn in sommige gevallen een waarschuwingsteken zijn voor:

• kanker,
• een infectie,
• een auto-immuunziekte,
• een structureel probleem, zoals letsel aan het ruggenmerg of een bedreigende situatie die betrekking heeft op een cruciaal bloedvat.

Sommige van deze zorgwekkende situaties zullen symptomen die moeilijk over het hoofd te zien zijn, met zich meebrengen, dus naast de reeds aanwezige nekpijn, en zullen waarschijnlijk snel op de juiste manier worden gediagnosticeerd.

Op het moment dat nekpijn dus ernstig aanvoelt, dan mag je daar zeker vanuit gaan. Dit is echter een ander verhaal wanneer je bekend bent met bepaalde alarmsignalen, dan hoef je je pas zorgen te maken als er echt iets niet goed aanvoelt of dat medici je attenderen op een ernstige situatie en tot die tijd proberen om je niet te veel zorgen te maken.

Een voorbeeld van een individueel geval van bezorgdheid bij nekpijn

Op een dag was een man ervan overtuigd dat de vreselijk hardnekkige pijn in zijn nek welaan kanker te wijten moest zijn.

Het was één van de slechtste momenten in zijn leven, terwijl de pijn maandenlang geleidelijk toe was genomen en uiteindelijk zo hevig en niet meer te onderdrukken dat de persoon in kwestie echt bezorgd werd.

Maar gelukkig voelde de man zich na een spoedafspraak bij een fysiotherapeut, die heeft een nekmassage heeft gegeven, vrijwel helemaal genezen en diezelfde nekpijn is daarna zelfs nooit meer teruggekeerd.

Dit is echter hoe het vaak gaat met chronische pijn: net wanneer je denkt dat je er niet meer tegen kunt, dan zal er uiteindelijk een manier van verlichting worden gevonden. Je moet dus niet in alle gevallen uitgaan van het ergste scenario, zelfs wanneer bepaalde klachten echt niet goed aan lijken te voelen.

Als vuistregel zou je kunnen gebruiken dat je alleen een meer grondig medisch onderzoek uit moet voeren op het ogenblik dat aan alle drie deze voorwaarden is voldaan, de drie algemene alarmsignalen voor nekpijn:

1. De pijn is al meer dan ongeveer 6 weken aanwezig,
2. De pijn is ernstig en/of verbetert niet of wordt juist erger,
3. Er is minstens één ander alarmsignaal aanwezig,

En er is een (hopelijk voor de hand liggende) aandoening aan te wijzen voor je klachten waardoor het niet nodig zal zijn om een paar weken te wachten voordat je vindt dat de situatie echt ernstig is: wanneer je een ongeluk hebt gehad waarbij krachten uit zijn geoefend die mogelijk voldoende groot zijn geweest om je ruggengraat te breken of zenuwen te beschadigen. Gelukkig hoeft dat aan de meeste mensen niet eerst uitgelegd te worden.

Een checklist van uiteenlopende, meer specifieke, alarmsignalen voor nekpijn

In de onderstaande checklist dien je alles aan te vinken wat van toepassing is.

De meeste mensen zullen een groot aantal van deze niet na kunnen gaan, maar hoe meer je zelf kunt controleren, hoe meer het nodig is om dit aan je behandelde arts te vragen om zo uit te kunnen sluiten dat er mogelijk iets ernstigs aan de hand is, in plaats van een gewone nekpijn.

De meeste mensen die één of twee onderdelen afvinken, blijken gelukkig niet met zorgwekkende gezondheidsproblemen te kampen te hebben.

Maar alarmsignalen zijn wel gegronde redenen om je goed door een medicus te laten onderzoeken, zelfs als er achteraf geen reden tot bezorgdheid aanwezig is.

• Lichte aanraking van de wervelkolom is pijnlijk.
• Gewichtsverlies zonder een dieet te volgen is een mogelijk teken van kanker.
• Onverklaarbare koorts en/of rillingen (in het bijzonder bij mensen die lijden aan diabetes).
• Een hevige hoofdpijn en/of een onvermogen om het hoofd voorover te buigen (nekstijfheid) en/of koorts en/of een veranderde mentale toestand zijn allemaal symptomen van meningitis (hersenvliesontsteking die zowel de hersenvliezen als het ruggenmerg aan kan tasten, veroorzaakt door een infectie of als gevolg van bijwerkingen van een medicament).
• Een ernstige hoofdpijn die acuut ontstaat, die lijkt op een “donderslag” zijn doorgaan onschuldig, maar dienen wel altijd te worden onderzocht. 1
• Ernstige, onbekende pijn (kloppend of drukkend) kan het gevolg zijn van een slagaderscheuring met een grote kans op de ontwikkeling van een beroerte. Pijn is het enige symptoom van enkele scheuringen, terwijl de meeste maar niet alle gevallen acuut aan één zijde ontstaan en nek- en hoofdpijn (in de slaap of achterin de schedel) veroorzaken, maar de pijn is vaak ongewoon. Dit is, zeker wanneer er meer klachten bij aanwezig zijn, een reden om met spoed naar de eerste hulpafdeling van een ziekenhuis te worden gebracht.
• Er zijn veel mogelijke tekenen van problemen met het ruggenmerg in de nek, al dan niet met gepaard gaand met nekpijn, doorgaans betrekking hebbend op de ledematen, maar dan op een buitengewoon vage manier die het gevolg kan zijn van iets anders, zoals: een slechte handcoördinatie; zwakte, “zwaar” gevoelen en atrofie; vage gevoelloosheid; stekende pijn in de ledematen (in het bijzonder wanneer je je hoofd naar voren buigt); een ongemakkelijke loop. Soms hebben mensen zowel nekpijn als verder weg in het lichaam gelegen symptomen zonder dat ze zich beseffen dat deze met elkaar in verband staan.
• Onverklaarbare episoden van duizeligheid en/of misselijkheid en braken kunnen duiden op een probleem met de stabiliteit van de bovenste halswervels. (Dit soort symptomen mag echter nooit af worden gedaan oor alternatieve genezers als ‘ontgifting’ of ‘een genezingscrisis’.
• Het gebruik van steroïden, maar ook ander drugsgebruik en HIV, zijn risicofactoren voor een ernstige oorzaak van nekpijn.
• Wanneer je je op een andere manier niet lekker voelt, dan kan dat een aanwijzing zijn dat de nekpijn niet het enige is dat er gaande is in je lichaam.
• De meest belangrijke tekenen dat nekpijn kunnen ene gevolg zijn van een auto-immuunziekte, in het bijzonder wanneer je een familiegeschiedenis hebt waarin auto-immuunziekten voorkomen, er geleidelijk maar voortschrijdend een toename van de volgende symptomen waar wordt genomen vóór het veertigste levensjaar, ochtendstijfheid, pijn in andere gewrichten en in de lage rug, huiduitslag, spijsverteringsproblemen, geïrriteerde ogen en afscheiding uit de urinebuis.

Tekenen van artritis zijn geen alarmsignalen voor nekpijn

Een van de meest voorkomende zorgen met betrekking tot de nek die echter niet bijzonder zorgwekkend zijn, zijn tekenen van “slijtage” van de halswervels, artritis en degeneratieve tussenwervelschijf aandoeningen, zoals aan kan worden getoond door röntgenfoto’s, CT-scans en MRI.

Veel mensen die duidelijke tekenen van artritische degeneratie in hun wervelkolom hebben zullen bijvoorbeeld nooit symptomen hebben, of alleen als ze minderjarig zijn, en/of slechts voor een korte tijd.

Zo heeft bijvoorbeeld, circa de helft van de veertigers klinisch onopgemerkte uitstulpingen van de tussenwervelschijven, en zelfs op de leeftijd van 20 is er een verrassende aantal gevallen van spinale artritis waar te nemen.

De ernst van deze symptomen wordt echter routinematig overschat door zowel patiënten als door medici.

De symptomen van artritis zijn vrijwel nooit een diagnose op zich. Je doet er dan ook goed aan om er niet vanuit te gaan dat je met een ernstig probleem te maken hebt, alleen op basis van de pijn en de symptomen die horen bij artritis.

Pijn komt namelijk vaak voor; maar dat betekent niet direct dat er ook sprake is van een ernstige achteruitgang.

Scherpe pijn, steken en pijn in de nek zijn meestal loos alarm

Een scherpe nekpijn op zich is geen alarmsignaal. Geloof het of niet, er bestaat geen algemene zorgwekkende oorzaak van nekpijn die aan wordt gegeven door een scherpe pijn.

Vreemd genoeg zijn scherpe vormen van pijn zelfs een kleine geruststelling, ondanks de manier waarop je deze zult ervaren.

Op zichzelf staand, dus zonder de aanwezigheid van een ander duidelijk probleem, geven ze doorgaans alleen aan dat je slechts met een tijdelijke, kleine irritatie in de halswervels te maken hebt.

Ernstige oorzaken van nekpijn, zoals infecties, tumoren en problemen met de wervelkolom, zullen zich aandienen met een kloppende pijn, een vorm van pijn die dus niet “stekend” aanvoelt.

Scherpe pijnscheuten zijn in de regel een neurologisch loos alarm die verband houden met relatief algemene problemen die iets te maken hebben met de skeletspieren: je hersenen zullen immers op een erg beschermende manier reageren op echte, maar gewone irritaties in en rondom de wervelkolom.

Het brein neemt deze pijn dus veel serieuzer dan echt nodig is, maar dat is het gevolg van de evolutie die de mens hier zo overgevoelig voor heeft gemaakt.

Dat wil overigens niet zeggen dat de hersenen altijd te heftig reageren, maar in een groot aantal gevallen is dat wel zo. Vaak is een scherpe pijn een waarschuwing die je mag negeren.

De halswervels zijn ook omringd door een dik, warrig netwerk van zenuwen. In de regel zijn deze zenuwen buitengewoon lastig te irriteren, een stuk lastiger dan de meeste mensen denken, maar het is niet helemaal onmogelijk.

Veel scherpe vormen van (nek)pijn zijn waarschijnlijk het gevolg van lichte neuropathie (pijn als gevolg van zenuwirritatie) die geleidelijk over meerdere dagen, of in het meest erge geval weken, af zal nemen, te vergelijken met de genezing van een blauwe plek.

Het is onprettig, maar niet echt ernstig, zoals stoten van deze zenuw bij je telefoonbotje (nervus ulnaris): dat echt een behoorlijke tijd behoorlijk vervelend aan kan blijven voelen. Op die manier kunnen ook de zenuwen in je nek reageren.

Is een stijve nek ernstig?

Zelden is een stijve nek ernstig van aard. Vrijwel alle stijfheid van de nek is minimale, vage pijn vanuit de skeletspieren: dit zijn diverse licht geïrriteerde weefsels die bijdragen tot een onplezierige, bewegingsbeperking in tegenstelling tot de fysiek beperkte bewegingen.

De meest voorkomende ernstige nekstijfheid is de “nekplooi” die kenmerkend is voor meningitis (hersenvliesontsteking), wat het erg lastig en ongemakkelijk maakt om je hoofd naar voren te buigen, maar deze aandoening gaat uiteraard gepaard met andere ernstige waarschuwingssignalen.

Je voelt je dan niet lekker en het lijkt vaak alsof je grieperig bent.

Zodra je voor een langere tijd last hebt van een ernstige nekstijfheid, samen met andere alarmsignalen, dan kan er een zorgwekkende oorzaak voor aan te wijzen zijn, maar zelfs dan is dat niet altijd waarschijnlijk, en zal je situatie waarschijnlijk geen spoedeisende hulp vereisen.

Uiteraard dien je wel altijd goed na te gaan of er voldoende alarmsignalen aanwezig zijn en zelfs dan heeft de situatie in een groot aantal gevallen weinig om het lijf.

Er zijn immers uiteenlopende medische oorzaken van nekpijn te noemen die in kunnen houden dat je je geen zorgen hoeft te maken over een eventuele ernstige aandoening of ziekte.

Hieronder hebben we een uitgebreide lijst opgesteld met een aantal enigszins algemene medische problemen die nekpijn tot gevolg kunnen hebben (en die wellicht verward kunnen worden met een “gewoon” geval van nekpijn).

Zo kunnen we je snel een idee geven van wat deze aandoeningen inhouden en wat hen van gewone nekpijn onderscheidt. Op het ogenblik dat je iets op deze lijst aantreft dat erg veel lijkt op je persoonlijke situatie, dan dien je dit direct met je arts te bespreken, en eventueel een doorverwijzing te vragen naar een specialist.

Het is overigens wel belangrijk om je te beseffen dat geen van deze aandoeningen gevaarlijk zijn. Ondanks dat sommige behoorlijk onaangenaam van aard zijn.

Lezen over medische problemen op internet kan je bovendien gemakkelijk in verwarring brengen, dus is het doel om mogelijke oorzaken van nekpijn te vinden die minder beangstigend zijn.

Als je je kunt identificeren met één van de volgende aandoeningen, dan dien je te stoppen met je zorgen maken over een eventuele dreiging van iets ernstigs.

• Sommige huidproblemen in de nek kunnen nekpijn met zich meebrengen, maar zijn doorgaans duidelijk als zodanig te herkennen voor de meeste mensen en niet als “een nekprobleem dat de huid aan heeft getast. “Herpes zoster (gordelroos) veroorzaakt bijvoorbeeld een pijnlijke vorm van huiduitslag, terwijl cellulitis uiterst pijnlijk, maar oppervlakkig, is en een karbonkel is eigenlijk gewoon een enorm grote groep steenpuisten. Indien je deze aandoeningen niet zelf kunt diagnosticeren, dan kunnen we je waarschijnlijk ook niet wijzer maken.
• De ziekte van Bornholm is een ongewone virale ziekte met een aantal uiteenlopende andere intimiderende benamingen. Wanneer je lijdt aan deze ziekte dan voelt het alsof een bankschroef op je borst en longen aan wordt gedraaid, en je ervaart een intense pijn (soms ook in de nek). Wanneer je het gevoel hebt dat je niet kunt ademen, dan dien je dit uiteraard goed te laten onderzoeken. De infectie is gelukkig tijdelijk en bovendien betreft het een uiterst onwaarschijnlijke diagnose.
• Trichinose (of trichinellose of trichiniasis) is een parasitaire infectieziekte die het gevolg is van het eten van rauw, niet voldoende gegaard, varkensvlees of wild. Deze infectie kan variëren van mild of ernstig tot zelfs fataal en gaat waarschijnlijk gepaard met problemen met de spijsvertering, maar er kunnen daarnaast spasmen en wijdverspreide spierpijn mee gemoeid zijn, zoals spierpijn in de nek. Bovendien kun je last krijgen van nog een groot aantal andere symptomen.
• Tijdelijke arteritis kan eveneens de oorzaak zijn van nekpijn en hevige hoofdpijnklachten. Deze vorm van arteritis is een ontsteking van de slagaders in de slaap die zich kenmerkt door een breed scala aan symptomen, zoals: ernstige hoofdpijn, koorts, een gevoelige hoofdhuid, kaakpijn, zichtstoornissen en oorsuizen. Naast deze symptomen kun je last krijgen van nekpijn. Het wordt overigens bijna nooit waargenomen dat mensen die jonger zijn dan 50 jaar lijden aan deze aandoening, vaak komt deze bovendien voor bij mensen die lijden aan andere ziekten of infecties.
• Lymfadenopathie is een aandoening waarbij de lymfeklieren van de nek op kunnen zwellen en opzetten als reactie op een ziekte of een infectie. Eens in de zoveel tijd zal echter iemand deze aandoening verwarren met spierkramp. Meer waarschijnlijk zal het direct duidelijk zijn dat er iets anders aan de hand is omdat er tevens sprake zal zijn van een groot aantal andere symptomen.
• Het Parsonage-Turner-syndroom is een ontsteking van de brachiale plexus. Zonder een duidelijke reden raakt soms het netwerk van zenuwen dat de halswervels aangetast (de zogenaamde plexus brachialis) in korte tijd ontstoken. Deze aandoening kan in bepaalde gevallen gepaard gaan met nekpijn. De hevige pijn in de schouder en de arm zal zich echter snel ontwikkelen, de aangedane arm verzwakken en de spieren zelfs voor de duur van een aantal maanden aantasten. Tot op de dag van vandaag is er nog geen remedie voor deze aandoening voor handen, maar de meeste patiënten zullen gelukkig vanzelf helemaal genezen.
• Thyroiditis is de medische term voor een ontsteking van de schildklier (de vlindervormige klier in de hals). Deze aandoening kan lastig te diagnosticeren zijn, met als gevolg dat een verbazingwekkende lange reeks vage symptomen zich zal manifesteren. Op het moment dat je je nekpijn gepaard gaat met symptomen als vermoeidheid, een toename van het lichaamsgewicht, je licht in het hoofd voelen, depressiviteit en constipatie, dan is het verstandig om je arts te raadplegen.
• Het syndroom van Eagle is een zeldzame ongewone verlenging van een botuitsteeksel van het slaapbeen (processus styloideus). Zelfs wanneer er geen afwijking aanwezig is dit botuitsteeksel vreemd om te zien wanneer je dit voor de eerste keer onder ogen krijgt: het is namelijk zo dun en scherp dat je je afvraagt ​​hoe het mogelijk is dat het niets beschadigd. In bepaalde gevallen kan dit echter in zekere zin wel het geval zijn en dan zal het in je nek prikken. Als gevolg daarvan zullen er knobbels in de hals en/of matige pijn ontstaan in het volledige hals- en nekgebied, mogelijk is daar zelfs de zijkant van de nek bij betrokken, ondanks dat het veel vaker voorkomt dat de pijn zich vooral in de kaak en de hals zal manifesteren.

Belangrijk om te onthouden

Er kunnen bepaalde momenten zijn waarop nekken gewoon pijn doen. De nek is namelijk één van de lichaamsdelen, samen met de lage rug, de kaak en de darmen, die gevoelig is voor aanvallen van niet te verklaren pijn, die soms behoorlijk lang aan kan blijven houden.

In het gros van de gevallen zal de pijn gelukkig vanzelf weer verdwijnen. Pijn is echter altijd een beetje raar en onvoorspelbaar en vaak het gevolg van het feit dat je hersenen een beetje te overbezorgd en overmatig lijken te reageren op bepaalde prikkels.

Je zorgen maken over de pijn kan letterlijk het meest erge zijn dat je kunt doen, niet alleen gebruik je dan een slecht mechanisme om er mee om te gaan, maar ook vorm je daarmee een heuse risicofactor.

Net zoals bij geluidsoverlast, zul je merken dat hoe meer je je erop gaat focussen, hoe erger het lijkt te worden. Om die reden hebben we ons in dit artikel specifiek gericht op de meer rationele geruststelling. Pijn is nu eenmaal een raar fenomeen waar je als mens op de juiste manier om dient te leren gaan.

Als jij te maken hebt met (chronische) pijn dan heb jij vast en zeker al ervaring met pijnbestrijding.Over het algemeen wordt gekozen voor reguliere vormen van pijnbestrijding door middel van medicijnen. Maar er is ook een alternatief, in de vorm van een TENS apparaat.

Een TENS apparaat kan onder andere gebruikt worden tegen fibromyalgie, artrose, nekpijn, rugpijn, artritis, ziekte van Bechterew, chronische rugpijn, hernia en nog veel meer soorten pijn.

Het gebruik van een TENS apparaat is een klinisch bewezen methode om pijn te verlichten en wordt onder andere gebruikt door pijnpoli’s en fysiotherapeuten.

Op www.tens-apparaat.be kunt u voor thuisgebruik een TENS apparaat bestellen voor € 24,99 ( gratis verzending) !