Je weet waarschijnlijk wel dat tijdens een zwangerschap er allerlei kwalen en kwaaltjes op kunnen treden. Veel mensen weten bijvoorbeeld wel dat een zwangere vrouw last kan hebben van zogenaamde ochtendmisselijkheid en dat ze extreem vermoeid kan zijn, maar als het gaat om andere, minder vaak besproken zwangerschapsklachten, dan zullen een heleboel mensen afhaken. Wanneer dit ook voor jou geldt, dan is het goed om even verder te lezen. Hieronder hebben we namelijk een aantal veelvoorkomende zwangerschapsklachten voor je opeen rijtje gezet en van een korte omschrijving voorzien.
Bloedend tandvlees
Indien je, tijdens een zwangerschap, merkt dat je tandvlees gaat bloeden wanneer je je tanden poetst, dan kun je te maken hebben met zogenaamde zwangerschapsgingivitis. Hormonen kunnen je tanden namelijk extra kwetsbaar maken voor tandplak, waardoor je gezwollen, bloedend tandvlees krijgt. Het is in dit geval dan ook zaak om extra goed te zorgen voor je stralende glimlach en je gebit dagelijks buitengewoon goed te verzorgen. Een extra bezoekje aan de tandarts voor een controle is overigens ook geen overbodige luxe om gebitsproblemen door de hormoonveranderingen te kunnen voorkomen.
Als zwangere vrouw doe je er verstandig aan elke dag je tanden twee keer per dag voor de duur van twee minuten grondig te poetsen met een fluoride tandpasta. Daarnaast kun je je tandarts vragen om je gebit op een professionele manier schoon te maken. Ook is het aan te bevelen om tijdens een zwangerschap suikerhoudende- en zure dranken, maar ook voedingsmiddelen, te vermijden en dan in het bijzonder tussen twee maaltijden in.
Stoppen met roken
Indien je, als zwangere, te kampen hebt van ochtendmisselijkheid heeft, dan dien je je mond grondig te spoelen met water nadat je over hebt gegeven. Probeer vervolgens om een uur te wachten voordat je je tanden gaat poetsen (het tandglazuur zal immers eerst zachter worden onder invloed van het maagzuur dat zich in het braaksel bevindt).
Krampen
Op het moment dat je tot één van de ongelukkigen behoort die ruw uit hun slaap worden gewekt door een plotselinge scherpe pijn in je been, dan kun je proberen om in de loop van de dag je benen, enkels en voeten voorzichtig te trainen, en wellicht dat je daarmee deze vervelende krampen weet te voorkomen. Je gaat hiervoor als volgt te werk:
- Trek je tenen op en buig je voet 30 keer krachtig op en neer. Herhaal dit vervolgens met je andere voet.
- Draai je voet rond zodat je een cirkel maakt, doe dit acht keer met elke voet.
Gevoel van zwakte
Wanneer je je duizelig voelt of wellicht het gevoel hebt dat je flauw gaat vallen, dan kan dat een aantal oorzaken hebben als je zwanger bent. Je kunt hierbij denken aan:
- hormonale veranderingen,
- lage bloeddruk,
- oververhitting,
- een lage ijzerconcentratie in je bloed hebben.
Een aantal handige tips die je in dit geval kunnen zijn:
- Sta langzaam op nadat je hebt gezeten of gelegen.
- Zodra je je duizelig of zwak voelt, zoek dan snel een stoel, maar vooral niet op je zij liggen wanneer je merkt dat dit gevoel niet verdwijnt.
- Als je je duizelig of zwak voelt terwijl je op je rug ligt, dan draai je het beste terug op je zij.
- Blijf goed gehydrateerd door in de loop van de dag extra water te drinken.
- Indien je je zwak of duizelig voelt tijdens een zwangerschap, dan dien je altijd contact op te nemen met je huisarts of verloskundige.
Je hebt het warm
Je lichaam pompt meer bloed rond door je lichaam tijdens een zwangerschap, en daarnaast kunnen hormonen ervoor zorgen dat je het ondraaglijk warm krijgt. Een paar dingen die je kunt doen om je situatie wat draaglijker te maken:
- Schaf een ventilator aan voor op je werk en/of in je slaapkamer.
- Draag een kleine, op batterijen werkende ventilator bij zodat je er altijd eentje bij de hand hebt als je het erg warm krijgt.
- Draag loszittende, goed ademende kleding.
- Blijf goed gehydrateerd en houd altijd een flesje water bij de hand.
- Neem een duik in een verfrissend bad, of beter nog, ga lekker even zwemmen.
Hoofdpijn
Ook wanneer je als zwangere last krijgt van hoofdpijnklachten, dan zullen de hormonen waarschijnlijk weer als de schuldige hiervoor aangewezen kunnen worden. Wanneer je last hebt van hoofdpijn als je zwanger bent, dan kun je de volgende dingen doen om de klachten wat te verlichten:
- Probeer zoveel mogelijk te rusten.
- Blijf goed gehydrateerd.
- Zoek manieren om je te kunnen ontspannen, zoals door zwangerschapsyoga te gaan beoefenen.
Op het moment dat je pijnstillers nodig hebt om de hoofdpijn te verlichten, dan moet je ervoor zorgen dat je altijd de aanbevolen dosis inneemt. Niet alle pijnverlichting is bovendien veilig te gebruiken gedurende een zwangerschap. Overleg om die reden altijd eerst met je verloskundige of huisarts over welke middelen je absoluut dient te vermijden. Wanneer je ernstige hoofdpijn heeft die niet weg wil gaan, dan is het van groot belang dat je na wordt gekeken door je huisarts of verloskundige.
Indigestie en brandend maagzuur
Hormonen en, later in de zwangerschap, je baarmoeder zullen invloed (en zelfs druk) uitoefenen op je maag. Hierdoor kun je je soms een opgeblazen gevoel, misselijkheid of een vervelend branderig gevoel ervaren. Je moet voor jezelf bepalen wanneer je klachten krijgt en vervolgens voedingsmiddelen proberen te vermijden die de situatie kunnen verergeren (zoals pittig gekruid eten, chocolade en vruchtensap), in het bijzonder in de avond is het vaak extra opletten geblazen.
Verder kun je de volgende dingen proberen om de klachten te verlichten:
- Probeer enkele kleinere maaltijden te eten, in plaats de drie hoofdmaaltijden die de meeste mensen gewend zijn.
- Ga rechtop zitten wanneer je gaat eten om op die manier de druk van je maag weg te nemen.
- Eet vanaf circa drie uur voor het slapengaan niets meer.
- Probeer melk te drinken als je last van brandend maagzuur krijgt (en houd ’s nachts eventueel een glas bij de hand).
- Ondersteun jezelf met één of meerdere extra kussens in bed.
- Vraag je verloskundige of huisarts of het gebruik van antacida en algaten zinvol en veilig is.
Wanneer je klachten van brandend maagzuur ernstig zijn en niet worden verlicht door het advies dat we eerder gaven, dan dien je contact op te nemen met je verloskundige of huisarts.
Gezwollen enkels, handen en voeten
Je lichaam houdt absoluut meer vocht vast tijdens een zwangerschap, wat kan naar de laagst gelegen delen van je lichaam kan zakken, waardoor je enkels, handen en voeten op gaan zwellen. Om deze klachten te verlichten, kun je de volgende maatregelen nemen:
- Verlaag de druk door te voorkomen dat je een te lange tijd moet staan
- Leg je voeten omhoog zodat ze ongeveer voor de duur van een uur per dag hoger liggen dan je hart
- Doe wat rekoefeningen door tenen te buigen en ze 30 keer naar uit te strekken. Draai vervolgens acht rondjes met je enkels. Deze oefening dien je met beide voeten afzonderlijk uit te voeren.
Indien je zwelling ernstig van aard is, acuut is ontstaan of zich in het bijzonder in je gezicht, handen en voeten heeft gemanifesteerd, en bovendien gepaard gaat met klachten als hoofdpijn of problemen met zien, dan is het mogelijk dat je lijdt aan pre-eclampsie (in de volksmond wordt dit zwangerschapsvergiftiging genoemd). Indien je last hebt van deze symptomen, dan moet je direct je verloskundige, ziekenhuis of arts bellen.
Constipatie
Zodra je zwanger wordt, kunnen hormonen je spijsverteringsstelsel in de war sturen, met als gevolg dat er een verstopping zal ontstaan. Het is om die reden van groot belang dat je ervoor zorgt dat er genoeg vezels in je voeding zitten (je moet dus veel groenten en fruit, peulvruchten, volkoren brood en ontbijtgranen op het menu zetten), maar eveneens veelextra water drinken en actief blijven. Wanneer je ijzersupplementen gebruikt (waardoor je constipatie kunt ontwikkelen), dan dien je hierover met je huisarts te praten en samen naar een geschikte oplossing te zoeken.
Voor bepaalde vrouwen kunnen hormonen echter ook het tegenovergestelde effect van constipatie met zich meebrengen, diarree dus. Wanneer dit het geval is, dan dien je veel extra vocht tot je te nemen en je huisarts te raadplegen wanneer de klachten na 48 uur niet zijn verdwenen. Neem bovendien altijd contact op met een verloskundige, een arts of een apotheker voordat je als zwangere middelen gaat gebruiken om de diarree te laten stoppen.
Bovendien moet je zo snel mogelijk door een arts worden gezien wanneer je, naast de diarree, ook koorts, maagpijn, een zeer donker gekleurde urine of bloed in je ontlasting opmerkt.
Bekkenpijn
De symptomen die toe kunnen worden geschreven aan bekkenpijn verschillen van vrouw tot vrouw en sommige dames hebben meer te lijden dan anderen, maar bekkenpijn (eveneens bekend als zwangerschapsgerelateerde pijn in de bekkengordel of symphysis pubis disfunctie) kan je lichaam verzwakken. Je kunt de volgende simpele aanpassingen doorvoeren om het ongemak te verminderen:
- Ga zitten als je je aan wilt kleden, in plaats van op één been te gaan staan om bijvoorbeeld je slipje en broek aan te trekken.
- Houd je knieën bij elkaar als je in en uit een auto stapt.
- Vermijd het tillen van zware dingen in één hand, gebruik in plaats daarvan een rugzak.
- Wanneer je gaat zwemmen, doe dan geen borstcrawl.
Bovendien die je meteen met oefeningen te stoppen als je merkt dat deze je symptomen erger maken. Ook ken beter tijdig met je verloskundige praten over een eventuele doorverwijzing naar een fysiotherapeut voor zogenaamde bekkenbodemtherapie waarmee je de spieren van je bekkenbodem kunt versterken.
Bloedarmoede tijdens een zwangerschap
Je lichaam heeft tijdens een zwangerschap extra ijzer nodig voor de ongeboren baby, wat dus wil zeggen dat je er gemakkelijk een tekort aan kunt opbouwen. Een tekort aan ijzer kan je moe en buitenadem laten voelen. Andere symptomen van een ijzertekort kunnen zijn:
- je ziet er bleker uit dan normaal,
- in sommige gevallen heb je last van hartkloppingen.
De kunst is dus om als zwangere vrouw een heleboel ijzerrijk voedsel te eten, gecombineerd met vitamine C (zoals een glas sinaasappelsap) om je lichaam te helpen het ijzer op te nemen. Tevens dien je cafeïnehoudende dranken tijdens een maaltijd te vermijden, omdat deze de ijzeropname in de war kunnen sturen. Je kunt dit doen door het eten van:
- donkergroene bladgroenten, zoals broccoli,
- eieren,
- gedroogde vruchten, zoals abrikozen,
- met ijzer verrijkte graanproducten en brood,
- peulvruchten,
- bonen,
- noten,
- zaden.
Op het ogenblik dat het aantal rode bloedcellen in je bloed laag is, dan kan je huisarts een ijzersupplement voorschrijven.