Buikkrampen zijn samentrekkingen van spieren in je buik, je maag of je darmen. Afhankelijk van welk gedeelte van je lichaam te kampen heeft met deze contracties en de ernst van de situatie, kan het aanvoelen als een lichte samentrekking van één of meerdere spieren of als heuse maagkrampen.
In het gros van alle gevallen zijn maagkrampen zelf onschuldig van aard, maar ze kunnen helaas ook een symptoom zijn dat hoort bij een onderliggende aandoening. Hieronder zullen we je meer gaan vertellen over een aantal mogelijke oorzaken van maagkrampen en wanneer je contact op dient te nemen met een arts als je er last van hebt.
Oorzaken van maagkrampen
Het vaststellen van de oorzaak van je maagkrampen, kan je helpen bij het verhelpen van de klachten. Hieronder hebben we een aantal factoren voor je op een rijtje gezet die wellicht verantwoordelijk kunnen zijn voor de maagklachten waar je mee te kampen hebt.
Spierspanning
Op het ogenblik dat je de spieren in je buik overmatig aan het werk hebt gezet, dan kan dit spierspasmen (ongecontroleerde samentrekkingen van de spier) tot gevolg hebben. Spasmen die veroorzaakt worden door spierspanning ontstaan het vaakst op bij mensen die geregeld aan inspannende lichaamsbeweging doen, in het bijzonder wanneer er veel crunches en situps uit worden gevoerd.
Andere symptomen die kunnen wijzen op spierspanning zijn:
- Gevoeligheid of pijn die betrekking heeft op je buikspieren,
- Pijnklachten die erger worden als je beweegt.
Uitdroging
Het verliezen van elektrolyten als gevolg van uitdroging bijvoorbeeld door overmatig zweten, overgeven en/of diarree kan resulteren in het ontstaan van spierspasmen in heel je lichaam, dus ook in je maag. Dit gebeurt omdat je spieren elektrolyten zoals calcium, kalium en magnesium nodig hebben om optimaal hun werk te kunnen doen. Op het moment dat deze elektrolyten niet voldoende voor handen zijn, dan kunnen je spieren op een ongewone manier gaan functioneren en gaan verkrampen.
Andere symptomen die wijzen op uitdroging zijn ondermeer:
- Het hebben van een extreem gevoel van dorst,
- Hoofdpijnklachten,
- Duizeligheid,
- Het produceren van weinig of donker gekleurde urine.
Gasophoping
Een opeenhoping van gas in je maag kan resulteren in het verkrampen van de spieren in je darmen omdat je lichaam er alles aan wildoen om het overtollige gas te laten ontsnappen. Wanneer je last hebt van gasvorming, dan kun je eveneens te kampen hebben met een:
- Opgezette maag,
- Opgeblazen gevoel,
- Scherpe, stekende maagpijn,
- Een overvol gevoel,
- Een drang om winden of boeren te laten.
Inflammatoire darmaandoeningen
Inflammatoïre darmaandoeningen omvatten diverse ziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het zijn stuk voor stuk chronische ontstekingsaandoeningen. De ziekte van Crohn kan echter ieder gedeelte van het maagdarmkanaal treffen, terwijl colitis ulcerosa enkel en alleen de dikke darm aandoet. Bij allebei de aandoeningen kan echter de ontsteking ervoor zorgen dat er darmkrampen ontstaan.
Andere symptomen die voorkunnen komen bij inflammatoire darmziekten zijn:
- Diarree,
- Verlies van lichaamsgewicht,
- Buikkrampen,
- Buikpijn
- Vermoeidheidsklachten,
- Nachtelijk transpireren,
- Obstipatie,
- Het voelt alsof je jezelf dringend moet ontlasten.
Prikkelbare darmsyndroom
Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een chronische aandoening die de dikke darm aandoet. PDS heeft echter geen veranderingen in het darmweefsel tot gevolg, zoals wel het geval is bij inflammatoïre darmaandoeningen, maar de klachten die worden ervaren zijn wel vergelijkbaar, zoals:
- Maagpijn,
- Maagkrampen,
- Een opgeblazen gevoel hebben,
- Obstipatie,
- Diarree (soms zullen obstipatie en diarree elkaar afwisselen),
- Gasvorming.
Gastritis en gastro-enteritis
Gastritis en gastro-enteritis zijn allebei ontstekingen van de maag, maar bij gastro-enteritis zijn ook de darmen ontstoken. Infecties, zoals die veroorzaakt worden door de Helicobacter pylori, het Norwalk-virus en het rotavirus, hebben vaak deze aandoeningen tot gevolg.
Andere symptomen die horen bij gastritis en gastro-enteritis zijn bijvoorbeeld:
- Misselijkheid en braken,
- Diarree (enkel en alleen bij gastro-enteritis),
- Buikpijn,
- Een opgeblazen gevoel.
Infectieuze colitis
Colitis kan buikkrampen tot gevolg hebben door de irritatie en de ontsteking van de dikke darm, waardoor deze spastisch wordt. Bepaalde bacteriën die colitis teweeg kunnen brengen, zijn:
- Clostridium,
- Salmonella,
- E. coli.
Parasieten, zoals Giardia, kunnen er eveneens voor zorgen dat je last krijgt van colitis.
Ischemische enteritis en colitis
In sommige gevallen zal colitis het gevolg zijn van een minder goede toevoer van bloed naar de dunne- en de dikke darm. Bij dit type colitis kun je dan ook last krijgen van maag- of buikkrampen.
Obstipatie
Je darmen kunnen gaan krampen wanneer je last hebt van obstipatie, terwijl ze daarnaast ook uit gaan zetten als reactie op de verhoogde druk in de darmen.
Ileus
Er wordt gesproken van een ileus op het moment dat je darmen “lui” of “sloom” zijn geworden. Ileus kan uiteenlopende oorzaken hebben, zoals:
- Een infectie,
- Een ontsteking,
- Een recent ondergane chirurgische ingreep (in het bijzonder in de buik),
- Het gebruik van narcotica,
- Het doormaken van een ernstige ziekte,
- Een gebrek aan lichaamsbeweging.
Een ileus zorgt ervoor dat je darmen met lucht en vocht zullen worden gevuld, wat op zijn beurt zal resulteren in het uitzetten van de darmen en pijnklachten.
Gastroparese
Gastroparese is eigenlijk een ileus waarbij ook de maag betrokken is geraakt. Deze aandoening komt het meest vaak voor bij personen die lijden aan diabetes en kan maagkrampen met zich meebrengen, in het bijzonder kort na het nuttigen van een maaltijd.
Maagkrampen tijdens een zwangerschap
Maagkrampen komen veel voor tijdens zwangerschappen. De meeste oorzaken van maagkrampen bij vrouwen die in verwachting zijn, zijn onschuldig en niet schadelijk voor de gezondheid van de aanstaande moeder of het ongeboren kind, maar je dient wel een arts te raadplegen op het moment dat je last krijgt van pijn of van constante of steeds terugkerende krampen.
Enkele mogelijke redenen voor krampen tijdens een zwangerschap zijn:
- Gasvorming is een veel voorkomende klacht die hoort bij een zwangerschap. Dit komt omdat het progesteron dat je lichaam aanmaakt als ondersteuning van de zwangerschap, je spieren eveneens zal ontspannen, dit geldt dus ook voor de spieren in je darmen. Als gevolg hiervan zal je spijsvertering worden vertraagd en ervoor zorgen dat het gevormde gas zich op kan gaan hopen.
Andere symptomen zijn onder andere:
- Een opgeblazen gevoel,
- Een stekende en scherpe maagpijn,
- Een gevoel overvol te zijn,
- Een drang om winden of boeren te laten.
- Braxton-Hicks contracties zijn samentrekkingen die vaak voorkomen in de laatste drie maanden van een zwangerschap. Ze voelen vaak aan als het aanspannen van de spieren dan dat het werkelijk pijn doet, en bovendien zijn ze anders dan normale krampen. Gelukkig zijn dit soort krampen ongevaarlijk, maar dat betekent niet dat het geen goed idee is om je arts te raadplegen wanneer je er last van krijgt, in het bijzonder wanneer ze met enige regelmaat zich aandienen.
- Het bewegen van de ongeboren baby, bijvoorbeeld wanneer het kleintje trapt of zich omdraait, dan kan het aanvoelen als krampen in je maag, in het bijzonder tijdens het tweede trimester van de zwangerschap. Op dit soort momenten is het ongeboren kindje waarschijnlijk nog niet groot en sterk genoeg om harde trappen te geven, waardoor zijn of haar bewegingen eerder aan zullen voelen als spasmen of krampen.
- Spieren rekken zich uit tijdens de zwangerschap en dat geldt dus ook voor de maagspieren. Het uitrekken van de spieren is nodig om tijdens de zwangerschap de groeiende baby in je lichaam de ruimte te geven. Zodra spieren uit gaan rekken, kunnen ze eveneens gaan trillen in een poging om hun oorspronkelijke omvang te behouden. Het uitrekken van spieren kan ook leiden tot een dof, pijnlijk gevoel (ook wel bekend als bandenpijn), maar kan worden gezien als een normaal onderdeel van de zwangerschap.
Wanneer moet je een arts raadplegen?
De meeste maagkrampen zijn volkomen ongevaarlijk en verdwijnen vanzelf weer zonder dat je daar een verdere behandeling voor hebt ondergaan. Op het ogenblik dat je maagkrampen echter pijnlijk zijn of zich vaak aandienen, dan kunnen ze een teken zijn van een meer ernstig medisch probleem. Je dient dan contact op te nemen met je huisarts. Dit is eveneens het geval als je naast de maagklachten één van de volgende symptomen waarneemt:
- Overgeven,
- Bloed in je ontlasting,
- Een hevige pijn, in het bijzonder als deze pijn zich manifesteert op je borst,
- Maagkrampen die lang aan blijven houden of telkens weer terugkeren,
- Koorts,
- Kortademigheid.
Indien je maagkrampen je dagelijkse leven verstoren, of je er veel ongemak van ondervindt, is het zaak om eveneens contact op te nemen met je huisarts en het probleem te laten onderzoeken.
Zelfzorgmiddelen die je maagkrampen direct kunnen verlichten
Indien je last hebt van maagkrampen, dan zijn er verschillende manieren voor handen om direct verlichting te vinden en je klachten gewoon thuis te behandelen. Bepaalde thuisbehandelingen pakken echter de onderliggende oorzaak van spierkrampen of –spasmen aan, terwijl andere behandelingen de maagspieren juist helpen ontspannen, zodat ze stoppen met samentrekken.
Wanneer je tijdens een zwangerschap last hebt van maag- of buikkrampen, dan dien je altijd eerst in overleg te gaan met je arts voordat je zelfzorgmiddelen gaat proberen. Bepaalde zelfzorgbehandelingen zijn namelijk mogelijk niet veilig te gebruiken als je zwanger bent.
Warmte toedienen
Warmte toedienen kan helpen om je maagspieren te helpen ontspannen. Dit is in het bijzonder handig wanneer spierspasmen of overmatig gebruik van je spieren zorgt voor krampen.
Massage
Het masseren van je buikspieren kan helpen om ze te laten ontspannen.
Kamillethee drinken
Kamillethee kan worden gedronken om een onrustige maag weer tot rust te brengen en kan helpen om maagkrampen weer onder controle te krijgen. Kamillethee wordt eveneens gezien als een huisremedie voor het behandelen van gasvorming.
Elektrolyten toedienen
Wanneer je maagkrampen het gevolg zijn van uitdroging, dan kan het helpen om je elektrolyten (zouten) weer aan te vullen. Je kunt dit onder andere doen door een sportdrank, zoals Gatorade, te drinken of door een banaan te eten. Je dient echter voorzichtig, te zijn als je bekend bent met een voorgeschiedenis van nierfalen, omdat bepaalde elektrolyten, in het bijzonder kalium, door het gebruik van supplementen tot gevaarlijke hoge concentraties kunnen stijgen.
Ook op het ogenblik dat je duizelig wordt, of je zelfs flauwvalt, als gevolg van uitdroging, dan wil dat zeggen dat je een aanzienlijke hoeveelheid lichaamsvocht hebt verloren. In dit soort gevallen is het van groot belang dat je direct op de dichtstbijzijnde eerste hulpafdeling met behulp van een infuus dit vocht weer aankrijgt gevuld om zo te voorkomen dat je lichaam in shock raakt en dat er schade aan je hart, je lever, je hersenen en je nieren kan worden voorkomen.
Het gebruik van pijnstillers
Indien je maagkrampen pijnlijk van aard zijn, dan kan een vrij verkrijgbare pijnstiller, zoals ibuprofen of paracetamol helpen. Je moet je echter wel bedenken dat je altijd voorzichtig om dient te springen met het gebruik van dit soort pijnstillers. Ibuprofen en soortgelijke medicijnen kunnen immers maagzweren en nierschade tot gevolg hebben wanneer ze langere tijd achtereen of in overmatige hoeveelheden in worden genomen. Het gebruik van acetaminophen in grote hoeveelheden kan leverschade en zelfs leverfalen tot gevolg hebben. Indien je vermoedt dat je meer van dit soort geneesmiddelen in moet nemen dan de aanbevolen dosering op de verpakking dan moet je altijd eerst een arts hierover om raad vragen.
Antacida zijn stoffen, vaak een base, die het maagzuur tegenwerkt. Maagzuur kan gastritis tot gevolg hebben, wat op zijn beurt weer kan zorgen voor het ontstaan van maagkrampen. In dergelijke situaties kunnen antacida of vrij verkrijgbare protonpompremmers je maagkrampen helpen verlichten door de hoeveelheid maagzuur terug te dringen.
Neem voldoende rust
Wanneer je maagkrampen of -spasmen veroorzaakt worden door spierspanning, dan dien je je training te verminderen en rust te nemen om zo de krampen en spasmen van je buik- en maagspieren te stoppen.
Andere behandelingen van maagkrampen
Maagkrampen en -spasmen die veroorzaakt worden door aandoeningen zoals gasvorming, uitdroging en spierspanning kunnen dikwijls gewoon thuis behandeld worden. Andere aandoeningen, of maagkrampen die ernstiger van aard zijn, vereisen echter vaak een behandeling die door een arts of andere medicus gegeven dient te worden.
Een arts zal op de eerste plaats proberen om te achterhalen wat de onderliggende oorzaak van je klachten is en vervolgens een behandeling van deze oorzaak in gang zetten. De behandeling kan bestaan uit:
- Het toedienen van antibiotica wanneer er sprake is van gastritis of gastro-enteritis die veroorzaakt is door een bacterie.
- Een geneesmiddel dat kan worden gerekend tot de zogenaamde aminosalicylaten voor de behandeling van colitis ulcerosa en bepaalde gevallen van de ziekte van Crohn.
- Het toedienen van corticosteroïden voor de behandeling van colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.
- Het toedienen van krampverlichtende geneesmiddelen wanneer je last hebt van het prikkelbare darmsyndroom (PDS) of wanneer je kampt met zeer ernstige krampen of spasmen die niet onder controle kunnen worden gehouden door middel van een andere behandeling.
Het voorkomen van maagkrampen
Als je maagkrampen het gevolg zijn van een aandoening, zoals inflammatoire darmaandoening of het prikkelbare darmsyndroom (PDS), dan zal het behandelen van deze aandoeningen de beste manier zijn om de klachten tegen te gaan. Voor maagkrampen die veroorzaakt zijn door spierspanning, gasvorming of uitdroging, hebben we hieronder een aantal manieren voor je op een rijtje gezet waarmee je kunt voorkomen dat ze zich voordoen:
- Voer lichamelijke oefening op een juiste manier uit. Je spieren hard aan het werk zetten, kan weliswaar goed zijn voor je gezondheid, maar te hard of op ene onjuiste wijze werken kan juist leiden tot het ontstaan van blessures. Je moet er om die reden dan ook altijd voor zorgen dat je de juiste uitvoering van een oefening kent en rust neemt wanneer je lichaam aangeeft dat dit nodig is.
- Blijf goed gehydrateerd, om het verlies van elektrolyten door uitdroging maagkrampen met zich mee kan brengen. Je moet ervoor zorgen dat je gehydrateerd blijft zodat je kunt voorkomen dat krampen en/of spasmen de kop op kunnen steken.
- Het veranderen van je dieet kan maagkrampen helpen voorkomen als deze worden veroorzaakt door gasvorming, gastritis, het prikkelbare darmsyndroom (PDS) en inflammatoire darmaandoeningen.
- Indien je maagkrampen het gevolg is van gasvorming, dan kan het helpen om de inname van vezels te beperken. Het eten van vezels kan weliswaar iemand helpen die aan obstipatie lijdt, als de klachten het gevolg zijn van het prikkelbare darmsydroom (PDS) en gastritis.
- Beperk het drinken van alcoholhoudende dranken.
- Beperk het eten van pittig gekruid voedsel, dat je maag kan gaan irriteren en maagkrampen of -spasmen erger kan maken.
- Vet voedsel kan eveneens de klachten in dit soort gevallen toe laten nemen en dient dus beperkt gegeten te worden.
- Indien je lijdt aan een inflammatoire darmaandoening, dan dien je samen met je arts samen te werken om te achterhalen wat in jouw geval het meest veilige voedsel is dat je probleemloos kunt eten.
Prognose bij maagkrampen
Maagkrampen kunnen in bepaalde gevallen normale spierbewegingen zijn en vaak het gevolg zijn van aandoeningen die gewoon thuis behandeld kunnen worden. In andere gevallen kunnen maagkrampen echter een teken zijn van een probleem dat absoluut onder de aandacht van een arts moet worden gebracht. Op het ogenblik dat je maagkrampen ernstig van aard zijn, aan blijven houden of meer dan een paar dagen aanwezig blijven, maar eveneens als ze gepaard gaan met koorts, bloed in de ontlasting of braaksel, een aanhoudend gevoel van misselijkheid, overgeven of diarree, dan dien je zeker zo snel mogelijk medische hulp in te schakelen.