Een onverklaarbare gewichtstoename?
Hoe kan dat? Je bent vele kilo’s aangekomen! Ondanks dat de meeste mensen geneigd zijn om anders te denken, is de waarheid over een toename van het lichaamsgewicht dat dit niet altijd een probleem, of zelfs een graadmeter, van een slechte gezondheid is.
Is die onverklaarbare gewichtstoename een gevaar voor je gezondheid?
Er zijn echter situaties waarin een plotselinge en onverklaarbare gewichtstoename een gevaar voor de gezondheid, en voor het welzijn op de langere termijn, kan zijn. Om die reden is het cruciaal om de verschillen te kennen tussen een paar extra kilo’s, een gezond vetpercentage, en een schommeling die een teken zou kunnen zijn van een veel omvangrijker probleem.
Vandaag de dag merken gecertificeerde gezondheidscoaches, tijdens hun werk met cliënten die contact willen maken met hun lichaam en die willen begrijpen hoe bepaalde voedingsmiddelen, gedragingen en hormonale veranderingen hun mogelijkheden beïnvloeden om op de lange termijn gezond en gelukkig te blijven.
Ken je eigen lichaam
Op de hoogte zijn van je lichaam is de beste manier om je te gaan beseffen op welk moment je eventueel last krijgt van een gewichtstoename en op welke wijze dit je welzijn in de toekomst zou kunnen beïnvloeden.
Ondanks dat bepaalde cliënten om andere gezondheidsredenen werken aan het verliezen van hun lichaamsgewicht, kan er soms toch een toename ontstaan zonder dat daar een duidelijke reden voor aangewezen kan worden.
Dit kan erg frustrerend zijn, maar je kunt dan wel op zoek gaan naar één van de onderstaande oorzaken die ten grondslag kunnen liggen aan een plotselinge gewichtstoename en op welke manier deze je algehele gezondheid en welzijn kunnen beïnvloeden.
Overgewicht bij kinderen
Niet alleen volwassenen kunnen te maken hebben met een onverklaarbare toename van het aantal kilo’s. Overgewicht kan ook een probleem zijn bij kinderen. Eerder schreven we een artikel over “overgewicht bij kinderen“.
De oorzaak van de gewichtstoename achterhalen
Door de oorzaak van de gewichtstoename te achterhalen, kun je deze beter voorkomen of zelfs terugdraaien, maar eveneens bepalen of dit een teken is van een medisch probleem en je weer goed in je vel gaan voelen.
Hieronder enkele mogelijke redenen van een niet gewenst overgewicht.
Je schildklier is in de war
OP het ogenblik dat je schildklier niet genoeg schildklierhormoon aan kan maken, wat zou kunnen wijzen op hypothyreoïdie, de ziekte van Hashimoto of de ziekte van Graves, is vrij algemene toename van je lichaamsgewicht.
Een traag werkende schildklier kan schadelijk zijn voor je gezondheid wanneer dit niet op de correcte wijze wordt behandeld. Indien je een zwelling in je hals (een “struma”) of andere symptomen opmerkt, zoals klachten van vermoeidheid, depressie, een niet regelmatige stoelgang en een schommelende lichaamstemperatuur, dan dien je je huisarts te vragen om de oorzaak te achterhalen en een arts een diagnose te stellen.
Je gebruikt (orale) anticonceptiemiddelen
Deskundigen stellen dat bepaalde vormen van anticonceptie kunnen leiden tot een gewichtstoename afhankelijk van het merk, de dosering en de hormonale levels. Indien je de anticonceptiepil inneemt, dan is dit zelfs nog waarschijnlijker.
Je kunt dan je huisarts vragen om een variant voor te schrijven die de gewichtstoename vermindert, of ga op zoek naar andere vormen van anticonceptie die wellicht geen effect op je lichaam hebben, zeker wanneer je je zorgen maakt over de extra pondjes. Indien je je er niet aan stoort, dan hoef je dit overigens niet te veranderen.
Als je recent de anticonceptiepil bent gaan gebruiken, dan kun je wellicht twee weken hiermee doorgaan om vervolgens te beoordelen of de gewichtstoename weer zal verdwijnen.
Je krijgt te weinig voedingsstoffen binnen
Gezond eten is prima voor het behouden van een goed lichaamsgewicht, wanneer je echter de voedingsstoffen niet goed opneemt of wanneer je geen uitgebalanceerde maaltijden gebruikt, dan is dat juist minder effectief.
Vitamine A, D, E en K zijn bijvoorbeeld oplosbaar in vetten en dienen dan ook te worden gegeten samen met goede vetten om door je lichaam op te worden genomen. Wanneer je groenten eet zonder gezonde vetten, dan zal je lichaam daar dus niet van kunnen profiteren. Een mens krijgt normaal gesproken voldoende vitaminen binnen. Echter in bijvoorbeeld de winter kan er een vitamine D tekort ontstaan door gebrek aan zonlicht. Of bij zwangerschap, extra zware arbeid of ziekte, kan er ook wel een tekort aan bepaalde vitaminen of mineralen ontstaan. Een goede multivitamine en/of voedingssupplement kan dan wenselijk zijn te kopen en gebruiken.
Je kunt een multivitamine voor de vrouw of man kopen.
Lees hier meer over vitamines en voedingssupplementen
Het is dan ook zaak om gezonde vetten, zoals avocado, olijfolie, vis en noten, te combineren met uitgebalanceerde maaltijden om zo alle benodigde voedingsmiddelen binnen te krijgen. En het is zeker mogelijk om op een gezonde manier af te vallen. Eventueel in combinatie met een detox kuur.
Je lijdt aan een depressie
Een onderzoek, uitgevoerd door de Universiteit van Alabama in Birmingham (UAB) dat gepubliceerd werd in het American Journal of Public Health, maar ook in een interview met de website Live Science komt naar voren dat een depressie kan zorgen voor een toename van het lichaamsgewicht.
Dit is mogelijk het gevolg van grotere hoeveelheden van een stresshormoon, cortisol geheten, een depressie zouden kunnen veroorzaken, wat mogelijk weer zou kunnen leiden tot een gewichtstoename.
Je werkt te veel
Van sporten zal je lichaam alleen maar profijt hebben omdat het dan de stof endorfines aanmaakt, deze stof stimuleert je om gelukkiger, creatiever en productiever te zijn en je bloedsuikerspiegel in balans te brengen en zo diabetes en hartziekten te kunnen voorkomen.
Te veel sporten kan er echter voor zorgen dat je lichaam vet op gaat slaan. Overtollige cortisol kan dus vetopslag in de hand werken en spierweefsel verminderen. Spieren zullen echter meer calorieën verbranden dan vet.
Door workouts snel en intens uit te voeren en door te streven naar meer spiermassa om zo een stabiel gewicht te behouden, kan een toename van je gewicht tegen worden gegaan.
Er leven te veel bacteriën in je darmen
In bepaalde gevallen kunnen bacteriën in de darmen overmatig gaan groeien, wat zal leiden tot een opgeblazen gevoel, vermoeidheid, een minder regelmatige stoelgang en een toename van je lichaamsgewicht.
Je afweersysteem en je darmen
Circa 60 procent van je afweersysteem bevindt zich in de darmen, dus op het moment dat er een overmatige groei en onbalans ontstaat, dan kan dat je lichaam en hormonen in de war sturen. Een slechte spijsvertering en zelfs een trage stoelgang kunnen leiden tot een acute toename van het lichaamsgewicht.
Niet voldoende vezels, uitdroging, bepaalde geneesmiddelen of zelfs het ontbreken van een gezonde darmflora kan leiden tot een minder goede spijsvertering en obstipatie. Gelukkig kan een probioticum je daar in de meeste gevallen wel bij helpen.
Je werktijden zijn veranderd
Wanneer je met een verandering in je werktijden, of veranderingen door een reis, op hebt gemerkt, dan kun je last krijgen van te weinig slaap of minder regelmatige leefpatronen.
Daarbij komt verder dat, wanneer je een internationale reis maakt, een jetlag echt zijn tol van je lichaam zal gaan eisen. Dit is naar voren gekomen uit een onderzoek dat gepubliceerd werd in het tijdschrift Cell.
Niet voldoende slapen kan namelijk een wisselwerking hebben met je hormonen, in het bijzonder met cortisol, ghreline en leptine (de laatste twee hormonen zijn gerelateerd aan je gevoel van honger), die het smachten naar en het te veel eten kunnen aanwakkeren.
Je hebt een onbalans in je elektrolytenhuishouding
Indien je overdag niet genoeg water drinkt (in de vorm van puur water, thee en koffie, en in plaats daarvan frisdrank en suikerhoudende dranken drinkt), of wanneer je te veel hartig voedsel eet, dan kun je last krijgen van waterretentie (het vasthouden van water), een opgeblazen gevoel en een toename van je lichaamsgewicht.
Een maaltijd die rijk is aan natrium kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je wat overtollig water op gaat slaan, dit kan dan ook een paar extra kilo’s aan je gewicht toevoegen en zelfs kan een paar dagen aan blijven houden voordat het weer verdwenen is.
Ook wanneer je jezelf in een uitgedroogde toestand zou wegen, dan zal er mogelijk al snel een toename van je gewicht door de weegschaal aan worden gegeven.
Wellicht is er een tumor aanwezig
Wanneer je rond je buik zwaarder wordt, in tegenstelling tot de rest van je onderlichaam, dan kan dit meer gevaar opleveren voor je gezondheid en kan dit zelfs een omvangrijker probleem aan het licht brengen. In bepaalde gevallen kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een aanwezige tumor, zoals een tumor op de eileider.
Dit soort tumoren kunnen erg beangstigend zijn, dus zal het absoluut de moeite lonen om met een arts te overleggen en zo eventuele tumorcomplicaties uit te sluiten. Indien je je opgeblazen voelt na een maaltijd of tijdens je menstruatie, dan hoef je je overigens nergens zorgen over te maken, mits het gevoel tenminste vanzelf weer verdwijnt.
Bij twijfels is het echter altijd goed om er met je huisarts over te parten en je onrust weg te laten nemen.
Je lijdt aan insulineresistentie
Het dieet in de westerse wereld zit boordevol met suikers, vetten, toevoegingen en andere kunstmatige ingrediënten, in het bijzonder in bewerkt voedsel dat ervoor kan zorgen dat je te maken gaat krijgen met een insulineresistentie van je lichaam.
Het gevolg van ene insulineresistentie is dat je meer kans hebt op het ontwikkelen van een hartaandoening en diabetes. Wanneer je merkt dat je de laatste tijd te veel hebt gegeten, dan kun je je cellulaire reactie wellicht op een manier hebben veranderd die in de toekomst een gevaar voor je gezondheid op kan leveren.
Je hebt last van pijnlijke gewrichten
Sommige gevallen van gewrichtspijn, zoals bij artritis, plantaire fasciitis en knie- en heupprotheses, kunnen een zekere bijdrage leveren aan de toename van je lichaamsgewicht. Dit soort aandoeningen kan namelijk leiden tot blessures en toekomstige complicaties die betrekking hebben op het gewricht.
Zeker wanneer deze niet op de juiste wijze worden behandeld. Om die reden si het dus zaak om je lichaam de rust en het herstel te gunnen die het nodig heeft, maar ook door een arts om advies te vragen over het herstelproces zodat dit zo soepel mogelijk kan verlopen.
Niet iedere gewichtstoename is gevaarlijk voor de gezondheid
Ondanks dat niet elk geval van gewichtstoename gevaarlijk is, kan wel worden gesteld dat gewichtstoename in het bijzonder als deze zich rond de heupen en in de onderste leden maten manifesteert, is een zekere toename in lichaamsgewicht, vooral als deze plotseling ontstaan, wanneer deze pijnlijk is en indien deze buiten de marges valt voor je lichaam, wel degelijk een gevaar kan inhouden voor je gezondheid en je welzijn op de lange termijn.
Er dient in dit soort situaties dus wel een arts naar te kijken om eventuele ernstige complicaties uit te kunnen sluiten of een advies te geven over de beste manier om de problemen aan te pakken. Het zal altijd de moeite waard zijn een gezondheidscheck uit te laten voeren wanneer je veranderingen en ongemakken op hebt gemerkt.