Last hebben van een verstopping wil zeggen dat je je minder makkelijk kunt ontlasten of dat je minder vaak dan normaal ontlasting produceert. Vrijwel ieder mens zal er op een gegeven ogenblik in zijn, of haar, leven wel eens mee te maken krijgen. Ondanks het feit dat het hebben van een moeilijke stoelgang in de regel niet ernstig van aard is, voel je je vaak toch een stuk beter wanneer je lichaam weer in het gareel is gebracht.
De normale tijd tussen de stoelgang kan echter sterk van persoon tot persoon uiteenlopen. Zo zullen bepaalde mensen drie keer op een dag de aandrang hebben om zich te ontlasten, terwijl anderen dit maar een paar keer in de week doen. Doorgaans kan echter worden gesteld dat het niet gezond is om langer dan 3 dagen geen ontlasting te produceren. Na 3 dagen wordt je ontlasting bovendien harder en lastiger naar buiten te brengen.
Wat zijn de symptomen van een moeilijke stoelgang?
Er kan worden gesproken van een moeilijke stoelgang wanneer één of meerdere van onderstaande aspecten op jouw ontlasting, of ontlastingspatroon, van toepassing zijn:
- Je stoelgang staat op een laag pitje,
- Je hebt problemen met het hebben van een stoelgang (om je te ontlasten)
- Je hebt last van een harde, of geringe hoeveelheid, ontlasting
- Je hebt na het ontlasten het gevoel dat niet alles naar buiten is gekomen,
- Je buik voelt opgezwollen aan (een opgeblazen gevoel).
Verder kun je het gevoel hebben dat je hulp nodig hebt om je darmen volledig te kunnen legen, zoals door op je buik te drukken of met een vinger de ontlasting uit je anus verwijderen.
Waarom is er sprake van een moeilijke stoelgang?
Er een breed scala aan oorzaken bekend die ten grondslag liggen aan obstipatie. Een aantal veelvoorkomende oorzaken voor een moeilijke stoelgang zijn onder andere:
- Veranderingen in je eet- of bewegingspatroon,
- Een dieet dat niet voldoende water of vezels bevat,
- Het eten of drinken van veel zuivelproducten,
- Niet voldoende actief (dus in beweging) zijn,
- De drang om je te ontlasten negeren,
- Blootstelling aan (overmatig veel) spanningen en stress,
- Het overmatig gebruiken van laxeermiddelen,
- Het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (in het bijzonder sterke pijnstillers, zoals narcotica, antidepressiva en ijzerpreparaten),
- Maagzuurremmende middelen die calcium of aluminium bevatten,
- Eetstoornissen, zoals anorexia nervosa,
- Prikkelbare darm syndroom (PDS),
- Een zwangerschap,
- Problemen met de zenuwen en spieren die deel uitmaken van je spijsverteringsstelsel,
- Darmkanker,
- Neurologische aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson of multiple sclerose,
- Een te traag werkende schildklier (in de medische wereld ook wel hypothyreoïdie genoemd)
Wat moet je doen als je last hebt van een moeilijke stoelgang?
Indien je merkt dat je stoelgang niet zomakkelijk verloopt als je normaal gewend bent, of graag zou willen, dan kun je onderstaande stappen uitvoeren om de situatie te verbeteren:
- Drink twee tot vier extra glazen water op een dag, tenzij je arts je nadrukkelijk heeft verteld om de vochtinname om een andere reden te beperken.
- Probeer warme dranken te drinken, in het bijzonder in de ochtend.
- Voeg (meer) groenten en fruit toe aan je dieet.
- Eet elke dag een aantal gedroogde pruimen.
- Voeg meer volkoren graanproducten toe aan je dieet.
- Zorgt vrijwel elke dag van de week voor voldoende lichaamsbeweging. Op het ogenblik dat je aan lichaamsbeweging doet, dan zullen de spieren in je darmen eveneens meer actief zijn.
- Negeer de drang om jezelf te ontlasten niet en ga direct naar het toilet wanneer je aandrang voelt.
Uiteraard zou je ook kunnen proberen om een laxeermiddel te gebruiken. Er zijn echter een breed scala aan laxeermiddelen in de handel te verkrijgen, zo zijn er een heleboel die je zonder doktersrecept kunt kopen. Elk van deze middelen werkt echter vaak op een andere manier om de verstopping aan te pakken. Om die reden doe je er altijd verstandig aan om je arts vooraf te vragen welke variant voor je persoonlijke situatie het beste kan werken en hoe lang je een dergelijk middel zou moeten nemen.
Wanneer moet je je arts raadplegen met een moeilijke stoelgang?
Je dient direct je arts te raadplegen wanneer je opeens last krijgt van verstopping die bovendien gepaard gaat met klachten als buikpijn of buik krampen, terwijl je helemaal niet in staat bent om jezelf te ontlasten of omwinden te laten.
Daarnaast dien je ook de hulp van je arts in te schakelen als:
- De obstipatie een nieuw probleem voor je is, en de aangebrachte veranderingen in levensstijl niet het gewenste resultaat hebben gehad.
- Je bloed aan hebt getroffen in je ontlasting.
- Je lichaamsgewicht verliest, zelfs wanneer je niet bewust bezig bent met afvallen,
- Je hebt ernstige pijn tijdens het ontlasten.
- Je verstopping meer dan 2 weken aan blijft houden.
- De omvang, vorm en consistentie van je ontlasting drastisch veranderd is.
Je arts kan een aantal onderzoeken uitvoeren om de oorzaak van je verstopping te achterhalen:
- Bloedonderzoek om hormoonspiegels te checken,
- Onderzoeken die de werking van de spieren in je anus kunnen controleren,
- Onderzoeken die in beeld brengen hoe de ontlasting door je darmen, en dus ook door je dikke darm, wordt voortbewogen,
- Colonoscopie om eventuele blokkades in je dikke darm op te sporen.
Kun je een moeilijke stoelgang voorkomen?
In een groot aantal gevallen kun je een moeilijke stoelgang en obstipatie voorkomen. Hierbij kunnen onder andere de onderstaande zaken zinvol zijn:
- Zorg ervoor dat je een uitgebalanceerd dieet eet dat rijk is aan vezels. Goede bronnen van vezels zijn fruit, groenten, peulvruchten en volkoren producten (in het bijzonder producten die zemelen bevatten).
- Drink anderhalf tot twee liter water en andere vloeistoffen op een dag (tenzij je arts je nadrukkelijk heeft aangeraden om een vochtbeperkt dieet te volgen). Vezel en water werken namelijk prima samen om je stoelgang regelmatig te houden.
- Vermijd dranken waarin cafeïne zit omdat deze een uitdrogende werking hebben.
- Verminder het drinken van melk en het gebruik van andere zuivelproducten omdat deze voor bepaalde mensen een verstoppend effect hebben.
- Zorg ervoor dat je geregeld doet aan lichaamsbeweging. Dagelijks voor de duur van 30 minuten actief bezig zijn, en dat voor de meeste dagen van de week, kan je stoelgang aanzienlijk verbeteren.
- Stel een bezoek aan het toilet niet uit als je aandrang voelt om je te ontlasten.